Zespół
| dr hab. n. med. Joanna Jazowiecka-Rakus | adiunkt | joanna.jazowiecka-rakus@gliwice.nio.gov.pl | +48 32 278 9844 |
| dr n. biol. Aleksander Sochanik | adiunkt | aleksander.sochaniks@gliwice.nio.gov.pl | +48 32 278 9677 |
| mgr inż. Kinga Pogoda-Mieszczak | doktorantka | kinga.pogoda-mieszczak@gliwice.nio.gov.pl | +48 32 278 9881 |
| mgr Patrycja Jakubowska | Starszy technik | patrycja.jakubowska@gliwice.nio.gov.pl | +48 32 278 9881 |
Wirusy onkolityczne wybiórczo zakażają komórki nowotworowe, w których namnażając się doprowadzają do (onko)lizy tych komórek. Działanie wirusów wiąże się z aktywacją zarówno wrodzonej, jak i nabytej odpowiedzi immunologicznej co w odpowiednich warunkach, stymuluje odpowiedź gospodarza przeciwko nowotworowi.
W naszym zespole prowadzimy badania dotyczące możliwości wykorzystania onkolitycznego wirusa myksomatozy (myxoma virus, MYXV), należącego do rodziny Poxviridae, w doświadczalnej terapii przeciwnowotworowej skierowanej przeciwko tzw. trudnym nowotworom (glejak, rak trzustki i jajnika oraz czerniak). W badaniach wykorzystujemy różne konstrukty wirusa MYXV oraz mezenchemalne komórki macierzyste jako nośniki wirusa (strategia konia trojańskiego). Podstawowym celem badań jest opracowanie nowych doświadczalnych strategii leczenia skojarzonego opartych z jednej strony na zmodyfikowanych genetycznie konstruktach wirusa MYXV w celu pobudzenia odporności przeciwnowotworowej, a z drugiej strony na innowacyjnych lekach przeciwnowotworowych dostarczanych w celowany sposób za pomocą nanonośników polimerowych.
Główne kierunki badań
- Opracowywanie różnych wariantów terapii onkolitycznej, opartych o wykorzystanie konstruktów wirusa myksomatozy (myxoma virus, MYXV) „uzbrojonych” w odpowiednie transgeny terapeutyczne oraz z wykorzystaniem mezenchymalnych komórek macierzystych jako nośnika wirusa. Odmienne funkcjonalnie konstrukty wirusa pozwalają na zróżnicowane podejście do doświadczalnej terapii nowotworów.
- Celowana chemioterapia polegająca na systemowym dostarczaniu nowatorskich leków, takich jak bisantracykliny czy białka fuzyjne do ognisk nowotworowych u zwierząt doświadczalnych za pomocą nanośników polimerowych, polimerosomów i pH-czułych hydrożeli.
- Testowanie przydatności poszczególnych komponent układów terapeutycznych w hodowlach 2D i 3D oraz doświadczalna terapia skojarzona myszy obciążonych nowotworami, oparta na wykorzystaniu konstruktów wirusa MYXV, nowych leków, nośników oraz inhibitorów punktów kontrolnych w celu wzmocnienia zdolności układu immunologicznego do niszczenia guzów nowotworowych.
Projekty badawcze
| Okres | Rodzaj grantu | Numer projektu | Kierownik | Tytuł |
| 2023-2024 | Wewnętrzny NIO-PIB | SN/MGW01/2023 | dr Aleksander Sochanik | Przenikanie formulacji nanonośnika z nowatorską antracykliną oraz mezenchymalnych komórek macierzystych przenoszących wirus onkolityczny przez modelową barierę krew-mózg; badania pod kątem planowanej systemowej terapii skojarzonej glejaka |
| 2023-2024 | Wewnętrzny NIO-PIB | SN/MGW05/2023 | prof. Katarzyna Lisowska | Wstępna ocena podatności komórek raka jajnika na onkolityczne działanie wirusa myksomatozy MYXV oraz poszukiwanie markerów predykcyjnych |
| 20/04/2017 19/04/2022 | NCN/ HARMONIA_8 | 2016/22/M/NZ6/00418 | dr Joanna Jazowiecka-Rakus | Ocena układu terapeutycznego: zrekombinowany onkolityczny wirus myksomatozy i mezenchymalne komórki macierzyste w doświadczalnej terapii nowotworów |
| 01/01/2017 31/12/2019 | ICGEB/CRP | CRP/POL16-02_EC | dr Joanna Jazowiecka-Rakus | Mesenchymal stem cells and myxoma virus in oncolytic melanoma therapy |
| 02/01/2011 31/12/2015 | MNiSW: projekt międzynarodowy niewspółfinansowany | DPN/N182/CTCB 2010 | dr Aleksander Sochanik | Opracowanie i charakteryzacja formulacji liposomowej leku WP760 |
Współpraca
- z zespołem prof. Granta McFaddena i prof. Masmudura Rahmana, Center for Personalized Diagnostics, Biodesign Institute School of Life Sciences, Arizona State University, Tempe, AZ, USA;
- z zespołami prof. Ilony Wandzik i dr hab. Magdaleny Skoniecznej (Politechnika Śląska, Gliwice)
- z zespołem prof. Katarzyny Lisowskiej, CBT, NIO, Gliwice
- z zespołem prof. Marii Sokół, Zakład Fizyki Medycznej NIO, Gliwice
- z dr. hab. Ewą Chmielik, Zakład Patologii Nowotworów, NIO,Gliwice
- z dr. hab. Maciejem Grajkiem, Klinika Chirurgii Onkologicznej i Rekonstrukcyjnej, NIO,Gliwice
- z dr hab. Piotrem Kusiem, prof. UŚ (Instytut Chemii, Uniwersytet Śląski, Katowice);
- z dr hab. Krzysztofem Rakusem, prof. UJ (Zakład Immunologii Ewolucyjnej, Uniwersytet Jagielloński, Kraków)
- z zespołem prof. Waldemara Priebe (MD Anderson Cancer Center, University of Texas, Houston, TX, USA) oraz firmą WPD Pharmaceuticals
- z firmą biotechnolgiczną Syvento
Współpraca z grupą prof. McFaddena i prof. Rahmana obejmuje udział w przygotowywaniu rekombinowanych konstruktów wirusa myksomatozy, których skuteczność terapeutyczną testujemy na różnych modelach nowotworowych in vitro i in vivo.
Publikacje naukowe:
Jazowiecka-Rakus J, Pogoda-Mieszczak K, Rahman MM, McFadden G, Sochanik A. Adipose-Derived Stem Cells as Carrier of Pro-Apoptotic Oncolytic Myxoma Virus: To Cross the Blood-Brain Barrier and Treat Murine Glioma. Int J Mol Sci. 2024;25(20):11225. doi:10.3390/ijms252011225.
Jazowiecka-Rakus J, Sochanik A, Hadryś A, et al. Combination of LIGHT (TNFSF14)-Armed Myxoma Virus Pre-Loaded into ADSCs and Gemcitabine in the Treatment of Experimental Orthotopic Murine Pancreatic Adenocarcinoma. Cancers (Basel). 2022;14(8):2022. doi:10.3390/cancers14082022
Jazowiecka-Rakus J, Hadrys A, Rahman MM, McFadden G, Fidyk W, Chmielik E, Pazdzior M, Grajek M, Kozik V, Sochanik A. Myxoma virus expressing LIGHT (TNFSF14) pre-loaded into adipose-derived mesenchymal stem cells is effective treatment for murine pancreatic adenocarcinoma. Cancers (Basel). 2021;13(6):1394. doi: 10.3390/cancers13061394.
Chmielik E, Jazowiecka-Rakus J, Dyduch G, Nasierowska-Guttmejer A, Michalowski L, Sochanik A, Ulatowska-Bialas M. COVID-19 Autopsies: A Case Series from Poland. Pathobiology. 2020 Nov 30:1-10. doi: 10.1159/000512768.
Jazowiecka-Rakus J, Sochanik A, Rusin A, Hadryś A, Fidyk W, Villa N, Rahman MM, Chmielik E, Franco LS, McFadden G. Myxoma virus-loaded mesenchymal stem cells in experimental oncolytic therapy of murine pulmonary melanoma. Mol Ther Oncolytics. 2020;18:335-350. doi: 10.1016/j.omto.2020.07.003.
Hadryś A, Sochanik A, McFadden G, Jazowiecka-Rakus J. Mesenchymal stem cells as carriers for systemic delivery of oncolytic viruses. Eur J Pharmacol. 2020, 874:172991, doi: 10.1016/j.ejphar.2020.172991.
Kozik V, Bak A, Pentak D, Hachula B, Pytlakowska K, Rojkiewicz M, Jampilek J, Sieron K, Jazowiecka-Rakus J, Sochanik A. Derivatives of graphene oxide as potential drug carriers. J Nanosci Nanotechnol. 2019;19(5):2489-92.
Kozik V, Barbusinski K, Thomas M, Sroda A, Jampilek J, Sochanik A, Smolinski A, Bak A. Taguchi. Method and response surface methodology in the treatment of highly contaminated tannery wastewater using commercial potassium ferrate. Materials. 2019;12:E3784.
Kuś P, Hellwig H, Kusz J, Książek M, Rojkiewicz M, Sochanik A. Crystal structures and other properties of ephedrone (methcathinone) hydrochloride, N-acetylephedrine and N-acetylephedrone. Forensic Toxicol. 2019;37:224-30.
Empel A, Kisiel E, Wojtyczka RD, Kępa M, Idzik D, Sochanik A, Wąsik TJ, Zięba A: Synthesis and Antimicrobial Activity of Sulfur Derivatives of Quinolinium Salts. Molecules. 2018;23:E218.
Rakus K, Ronsmans M, Forlenza M, Boutier M, Piazzon MC, Jazowiecka-Rakus J, Gatherer D, Athanasiadis A, Farnir F, Davison AJ, Boudinot P, Michiels T, Wiegertjes GF, Vanderplasschen A (2017) Conserved fever pathways across vertebrates: a herpesvirus delays fish behavioral fever through expression of a decoy Tnfα receptor. Cell Host Microbe. 21:244-253.
Olbryt M, Rusin A, Fokt I, Habryka A, Tudrej P, Student S, Sochanik A, Zieliński R, Priebe W (2017) Bis-anthracycline WP760 abrogates melanoma cell growth by transcription inhibition, p53 activation and IGF1R downregulation. Invest New Drugs. 35:545-555.
Zięba A, Latocha M, Sochanik A, Nycz A, Kuśmierz D (2016) Synthesis and in vitro antiproliferative activity of novel phenyl ring-substituted 5-alkyl-12(H)-quino[3,4-b][1,4]benzothiazine Derivatives. Molecules 21:E1455.
Pentak D, Kozik V, Bąk A, Dybał P, Sochanik A, Jampilek J (2016) Methotrexate and cytarabine-loaded nanocarriers for multidrug cancer therapy. Spectroscopic study. Molecules 21:E1689.
Zięba A, Latocha M, Sochanik A, Nycz A, Kuśmierz D (2016) Synthesis and in vitro antiproliferative activity of novel phenyl ring-substituted 5-alkyl-12(H)-quino[3,4-b][1,4]benzothiazine Derivatives. Molecules 21:E1455.
Szala S, Jarosz-Biej M, Cichoń T, Smolarczyk R, Sochanik A (2015) Polarization of tumor milieu: therapeutic implications. N. Rezaei (ed.), Cancer Immunology: Bench to Bedside Immunotherapy of Cancers. Chapter 22, pp. 401-408. Springer-Verlag Berlin Heidelberg 2015.
Ciomber A, Smagur A, Mitrus I, Cichoń T, Smolarczyk R, Sochanik A, Szala S, Jarosz M (2014): Antitumor effects of recombinant antivascular protein ABRaA-VEGF121 combined with IL-12 gene therapy. Arch Immunol Ther Exp 62:161-68.
Ślosarek K, Konopacka M, Rogoliński J, Sochanik A (2014): Effect of dose rate and irradiation geometry on biological response of normal and cancer cells under radiotherapeutic condition. Mutat Res – Genet Toxicol Environ Mutagen 773:14-22.
Jarosz M, Jazowiecka-Rakus J, Cichoń T, Głowala-Kosińska M, Smolarczyk R, Smagur A, Malina S, Sochanik A, Szala S (2013): Therapeutic antitumor potential of endoglin-based DNA vaccine combined with immunomodulatory agents. Gene Ther 20:262-273.
Cichoń T, Jarosz M, Smolarczyk R, Ogórek B, Matuszczak S mgr, Wagner M, Mitrus I, Sochanik A, Jazowiecka-Rakus J, Szala S (2012): Vasostatin increases oxygenation of B16-F10 melanoma tumors and raises therapeutic efficacy of cyclophosphamide. Acta Biochim Pol 59:377-381.